Uplace Broeklin Machelen belevindscentrum bouwterrein Archieven

Na een procedureslag van 15 jaar begraaft ondernemer Bart Verhaeghe zijn plannen voor de bouw van het winkelcentrum Uplace. In de plaats komt in Machelen het kleinere Broeklin-bedrijvencomplex, met een prijskaartje van zo’n 500 miljoen euro.

De projectontwikkelaar Uplace, van Club Brugge-ondernemer Bart Verhaeghe, maakt een finaal kruis over de plannen om een gigantisch shoppingcenter te bouwen in Machelen. Het winkelcentrum verzandde in een golf van protest en beroepsprocedures. De ontwikkelaar trekt de plannen voor Uplace in en schaart zich achter een nieuw afgeslankt project dat Broeklin zal heten. De naam verwijst naar de Broeksite waar het bouwterrein ligt en naar de bedrijvigheid in de bekende wijk in New York.

Na het ‘belevingscentrum’ Uplace, wordt Broeklin in de markt gezet als een ‘werkwinkelwijk’. Op de voormalige industriële site komen zes hallen omringd door een park. Er zal plaats zijn voor kantoren, flexibele productieruimtes voor kmo’s, opleidingscentra, winkels en een cultuurhuis met focus op klassieke muziek en dans. ‘In tegenstelling tot een ordinair shoppingcenter zetten we in op maakwinkels, waar productie en consumptie door elkaar lopen in één ruimte’, zegt Uplace-CEO Jan Van Lancker. ‘Denk bijvoorbeeld aan een naaiatelier in een modewinkel of een meubelzaak die ter plekke haar producten 3D- print.’

De Broeklin-site moet vooral activiteiten aantrekken uit de circulaire economie. Het voedselafval van een restaurant kan bijvoorbeeld hergebruikt worden om paddenstoelen te kweken of cosmeticaproducten van te maken. Textielafval kan ter plaatse verwerkt worden tot op maat gemaakte meubels- en designstukken, of er kan textiel worden vervaardigd van vezels uit de lokale landbouw.

Patstelling

Het concept werd uitgewerkt door ORG Permanent Modernity, het ontwerpbureau van professor Alexander D’Hooghe, die eerder de Oosterweelknoop in Antwerpen wist te ontwarren. De gemeente Machelen schakelde hem in om ook de patstelling rond Uplace te ontmijnen. Na overleg met alle betrokkenen kwam midden vorig jaar het compromisvoorstel Broeklin uit zijn koker. De plannen zijn samen met de landschaps- architect Bas Smets in detail uitgewerkt. Uplace heeft zijn aanvankelijke scepsis laten varen en maakte donderdag op een persconferentie bekend te willen doorzetten met Broeklin.

Voor Van Lancker is Broeklin geenszins een Uplace 2.0. ‘Het is een totaal nieuw project’, zegt hij. ‘Uplace in al zijn mogelijke vormen is weg. Daar is een kruis over gemaakt. Het is niet makkelijk afscheid te nemen van een project waar we de voorbije 15 jaar hard aan gewerkt hebben en waar we meer dan 90 miljoen euro in hebben geïnvesteerd. Dat is allemaal voor niets geweest, maar we draaien die bladzijde definitief om.’

Van Lancker raamt de investering om Broeklin te bouwen op 500 miljoen euro. ‘We starten met een achterstand, maar we hopen dat de financiële krater van de voorbije 15 jaar gedempt kan worden met het rendement van het nieuwe project’, zegt hij. ‘We hebben nu al 6 miljoen euro in Broeklin gestopt om tot aan de vergunningsaanvraag te geraken. We doen dat niet zomaar. We hebben ons huiswerk gemaakt vooraleer we beslisten hierin te investeren.’

De projectontwikkelaar hoopt dat het milieueffectenonderzoek in mei of juni klaar is. De vergunning kan dan deze zomer aangevraagd worden, zodat Broeklin tegen eind dit jaar of begin 2021 een vergunning op zak heeft. ‘Idealiter starten we in 2021 met de bouw, die twee à drie jaar zal duren’, zegt Van Lancker. ‘Maar ik heb in het verleden de fout gemaakt me vast te pinnen op zo’n ideaal scenario. We hebben al twee keer op het punt gestaan eraan te beginnen met een volledige vergunning op zak, die dan toch nog werd aangevochten. Deze keer is er veel meer overleg en inspraak geweest. Maar het is nog altijd mogelijk dat iemand een beroep indient, waardoor alles vertraging oploopt.’

Verheugd

De Bond Beter Leefmilieu (BBL) is verheugd over de nieuwe plannen. ‘We zijn gewonnen voor het idee van een circulair bedrijventerrein’, klinkt het in een persbericht. Tegenover het vroegere shoppingcenter is er een veel lagere impact op de mobiliteit en het aantal parkeerplaatsen vermindert met 20 procent, zegt de BBL.

De zelfstandigenorganisatie Unizo behoudt enige reserve. ‘Het klinkt al beter, maar het moet ook waargemaakt worden’, zegt topman Danny Van Assche. ‘De haalbaarheid van dit project blijft een groot vraagteken. 55.000 vierkante meter opvullen met circulaire maakwinkels is verre van evident. Wat als het complex er effectief staat en de bezetting niet lukt volgens het huidige concept. Het voorbeeld van Docks Bruxsel illustreert hoe snel zo’n project weer verglijdt naar een banaal megashoppingcenter. Dat kan voor ons niet de bedoeling zijn.’